De succesfactoren van online participatie

In een eerdere blog schreven we al over de 4 typen participatieplatformslink die wij in de praktijk onderscheiden. Een flinke duik in de wereld van online participatieplatforms. Maar waarom zou je eigenlijk aan online participatie willen beginnen? Wij zetten de voordelen en de succesfactoren voor je op een rijtje. 

Voordelen online participatie

Nu participatie zo langzamerhand een vast onderdeel van elke (ruimtelijke) ontwikkeling wordt, is de ideale vorm om de omgeving te betrekken nog een flinke ontdekkingstocht. Al voor corona waren veel omgevingsmanagers en communicatieadviseurs er al van overtuigd dat je met de traditionele aanpak, aankondiging in de lokale krant, bewonersbrief en bijeenkomst in het buurthuis, veel inwoners niet bereikt. Corona bracht online participatie, in welke vorm dan ook, in een stroomversnelling. Logisch ook, zo’n online participatietraject is een waardevolle aanvulling op die traditionele aanpak. Als je gebruik maakt van een online platform kun je de aanleiding, het proces, de uitkomsten en de afwegingen van jouw project vastleggen voor iedereen, óók voor de mensen die liever meelezen maar niet persé willen participeren. Je bent niet meer gebonden aan de dinsdag- of donderdagavond om je verhaal te vertellen. Dat betekent dat de drempel om met een participatietraject mee te doen, voor veel mensen veel lager wordt. Je kunt immers in je eigen tempo en vanuit je eigen bankstel meedoen. Kort gezegd, met een online participatieplatform haal je het net op met een groter net. 

Maar wees je er wel van bewust dat online participatie de drempel voor andere juist hoger maakt. Hoe je daarmee omgaat, lees je in de blog “Geef mij nu je online angst”. 

5 succesfactoren voor online participatie

Maar een platform alleen is niet het antwoord. Met ruim 430 platformen in beheer, hebben we inmiddels best scherp wat nu de succesfactoren zijn voor succesvolle online participatie.

1. Stel de juiste vraag

Gek genoeg wordt de belangrijkste succesfactor meestal vluchtig beantwoord: Wat bedoel je eigenlijk met participatie? Hoeveel ruimte is er? Wil je vooral informatie ophalen? Wil je je plannen toetsen of wil je eigenlijk alleen begrip kweken voor je plannen? Krijgt de omgeving de ruimte om zelf bij te dragen? Door langer stil te staan bij de keuze voor ophalen, afstemmen of activeren, doe je jezelf een groot plezier.

2. Is er een match?

Daarna volgt de match tussen jouw vraag en de doelgroep. Ofwel, is die vraag wel relevant voor de mensen die je wilt betrekken? Als verkeersveiligheid een belangrijk issue is in de wijk, willen mensen dáár over meepraten, andere onderwerpen krijgen dan minder aandacht. Hier speelt ook nog een ander duivels dilemma een rol; de omgeving kan de meeste invloed uitoefenen op plannen die nog niet concreet zijn, zoals op een omgevingsvisie. Maar juist die abstractie schrikt mensen af. Pas als een plan concrete vormen aanneemt, praat de omgeving graag mee. Maar dan kun je vaak geen echte invloed meer uitoefenen. Denk dus bij een abstract plan goed na op welke manieren je mensen gaat benaderen en overtuigen om mee te doen. 

3. Hoe zit het met de timing van online participatie?

Projecten volgen vaak hun eigen cadans en die houdt meestal geen rekening met alle omstandigheden in de omgeving. De juiste timing is niet alleen een agenda-issue, het heeft ook met mindset te maken. Is jouw omgeving wel in de stemming om te participeren?

4. Wat is de route?

Het succes van je participatietraject hangt verder nauw samen met de route die de deelnemers moeten afleggen om mee te doen. Kun je het project online wel vinden? Ook via Facebook? Wat moet je doen om mee te kunnen doen en wanneer precies? Zet zoveel mogelijk online en offline communicatiemiddelen in om de omgeving te betrekken. De route is misschien wel net zo belangrijk als de inhoud. 

5.   En hoe zit het met vertrouwen?

Maar de meest doorslaggevende factor, zo hebben wij gemerkt, zit in vertrouwen . Hebben de potentiële deelnemers wel vertrouwen in de afzender? Vertrouwen ze het proces en de wijze waarop er met de uitkomst wordt omgegaan? Helaas zijn ervaringen uit het verleden hierbij heel bepalend. Hoe meer inwoners teleurgesteld zijn geraakt in het verleden, hoe minder ze geneigd zijn om nu weer te investeren.  

Gewoon goed op de hoogte

En tot slot, tel je zegeningen. Je bereikt nooit iedereen en niet elk onderwerp doet de hartslag versnellen. Maar veel mensen hoeven niet persé deel te nemen aan een online discussie om zich betrokken te voelen bij hun omgeving. Gewoon goede, duidelijke communicatie is soms genoeg, zelfs al bevalt de uitkomst niet helemaal.